SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Durak Fındık olarak sürdürülebilirlik programımız çerçevesinde başta çocuk işçiliğinin önlenmesi küresel hedefi olan hedef 8.7 olmak üzere bununla bağlantılı olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin pek çoğunda çalışmalarımızı yürütmeye devam ediyoruz. Başta Türkiye olmak üzere dünya üzerinde sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için yalnızca tarımla ilgili değil aynı zamanda sosyal konuları da kapsayan pek çok alanda tedarik zincirimizdeki paydaşlarımızla, kamu kurum ve kuruluşlarıyla ve sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklaşa çalışmalar yürütüyoruz. Aşağıda yürüttüğümüz çalışmalar ile kesişen Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine yer verilmiştir.
Amaç 1. Yoksulluğa Son: Günümüzde aşırı yoksulluk içinde yaşayan 800 milyondan fazla insan bulunmaktadır. Çocukların işçi olarak çalışması ile yoksulluk arasında döngüsel bir ilişki bulunmaktadır. Çoğu zaman en yoksul durumdaki ailelerin çocukları işçi olarak çalışmak zorunda kalmakta ve çalışan çocuklar eğitime devam edemediğinden yoksulluk çocuğun ailesinden kendisine, kendisinden de bir sonraki kuşağa miras kalmaktadır. Çeşitli yöntem ve araçlarla çocuk işçiliğinin sonlandırılması hem yoksulluğu sonlandıracak hem de insani sermayeye katkıda bulunacaktır.
Durak Fındık başta tedarik zincirlerinde çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla yürüttüğü çalışmalarla mutlak yoksulluk sınırı içinde olan çocukların eğitime erişimini destekleyerek yoksulluk döngüsünün kırılmasına destek olmaktadır. Bununla birlikte kendi çalışanlarına insana yakışır koşullarda ve ücretlerle çalışma fırsatı sunmaktadır. Ayrıca ülkenin en büyük yerli fındık ihracat şirketi olarak ülke ekonomisinin, tarımın ve bölgesel kalkınmanın gelişmesine katkı sunmaktadır.Amaç 2. Açlığa son: Dünya üzerinde yaklaşık 795 milyon çocuğun yetersiz beslendiği tahmin edilmektedir. Pek çok araştırma çocuk işçiliği ile yetersiz beslenme arasında önemli bir ilişki olduğunu göstermektedir. Çalışan pek çok çocuğun gerekli vücut ağırlığının tehlikeli derecede altında olduğu bilinmektedir.
Durak Fındık tedarik zincirinde yer alan gezici mevsimlik tarım işçilerinin çocuk işçiliği riski altında olan 5-15 yaş arası çocuklarına yönelik bir yaz okulu programı yürütmektedir. Yapılan saha araştırmaları mevsimlik tarım göçüne katılan çocukların boy ve kilo persantil değerlerinin çocukların yaş ve gelişim düzeylerinin altında olduğunu göstermektedir. Bunun temel nedenlerinden biri ise çocukların mevsimlik tarım göçü sırasındaki yaşam koşulları ve tek tip beslenme düzenleridir. Bu nedenle Durak Fındık Her Çocuk Bir Dünya yaz okulu programında mevsimlik tarım göçüne katılan çocuklara yönelik bir beslenme programı uygulamaktadır. Programın sonuçları 30 günlük kısa bir beslenme programının bile çocukların boy ve kilo persantil değerlerinde önemli gelişimlere ilerlemelere neden olduğunu göstermektedir.
Amaç 3. Sağlıklı ve kaliteli yaşam: Dünya sağlık örgütünün 2018 yılı verilerine göre dünya üzerinde her 5 saniyede 1 çocuk ya da ergen ölmektedir. Ölümlerin %85’i 5 yaş altında meydana gelmektedir. Çocuk işçiliği başta ölüm olmak üzere, ölümcül kazalar/yaralanmalar, sakatlanmalar, meslek hastalıkları, kronik hastalıklar, zihinsel ve davranışsal sorunlara neden olabilmektedir. En kötü ve tehlikeli biçimlerdeki çocuk işçiliği türlerinden biri olan tarım işinde çalışmak, çocukların pestisit zehirlenmesi, makineyle ilgili yaralanmalar, ısırıklar ve sokmalar gibi pek çok sağlık sorunu ile karşı karşıya gelmesine neden olabilmektedir.
Durak Fındık çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla yürüttüğü çalışmalarda mevsimlik tarım göçüne katılan ailelere ve çocuklarına yönelik başta koruyucu ve önleyici olmak üzere ihtiyaç duyulması durumunda tedaviyi de içeren bir sağlık hizmeti sunmaktadır. Mevsimlik tarım göçü ile fındık hasadına katılan ve yaz okulu programına dahil olan çocuklara her yıl sağlık taraması yapılmaktadır.
Bununla birlikte gıda sektöründe üretim yapan durak fındık hem kendi üretim süreçlerinde yer alan insanların hem de ürettiği ürünlerle tüketicilerin sağlıklı ve kaliteli yaşamını desteklemektedir.
2019 yılının son aylarında ortaya çıkan Covid-19 pandemisinden sonra Durak Fındık, üretim tesislerinde hem işçilerin hem de gıda güvenliğinin sağlanması için; hasat sırasında ise üretici ve işçilerin bilinçlenmesi ve korunması için bir dizi tedbirler almıştır. Bunlar arasında Covid-19 konulu eğitimler vermek ve hijyen paketleri dağıtmak da yer almaktadır.Amaç 4. Nitelikli eğitim: Dünya genelinde 263 milyon çocuk eğitime erişememektedir. Eğitim çocuk işçiliği sorunun çözümünde kilit bir role sahiptir. Eğitime erişemeyen çocuklar çocuk işçiliği riski ile karşı karşıya kalırlar ve ileriki hayatlarında niteliksiz ve güvencesiz işlerde çalışma ihtimalleri yükselir. Çocuk işçilerin içinde bulunduğu yoksulluk döngüsünü kırmanın en temel yollarından biri nitelikli eğitimdir.
Durak Fındık hem çocuk işçiliğinin önlenmesi hem de mevsimlik tarım göçüne katılan çocukların eğitimden uzak kaldıkları sürede ortaya çıkan eğitim açığının telafisine destek olmak amacıyla nitelikli eğitimi destekleyecek çalışmalar yürütmektedir. Durak Fındık, Fındık hasadı süresince mevsimlik tarım göçü ile kendi tedarik zincirindeki üretim alanlarına gelen çocuklara yönelik açılan yaz okulunda uzman bir ekip tarafından çocukların gelişimlerine uygun hazırlanan oyun temelli bir programla çocuklara nitelikli eğitim desteği sunmaktadır.Amaç 5. Toplumsal cinsiyet eşitliği: Kadınlar ve kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması hem temel bir insan hakkıdır hem de sürdürülebilir kalkınma için kritik bir öneme sahiptir. Dünya üzerinde en fazla cinsiyet eşitsizliklerine ve ayrımcılığa maruz kalan kadınlar ve kız çocuklarının desteklenmesi her alanda olduğu gibi ekonomik gelişmeyi de etkilemektedir. Türkiye ‘de cinsiyet eşitsizliklerinin ve ayrımcılığın gün geçtikçe arttığı ve bu durumdan da en dezavantajlı durumda olan yoksul kadın ve kız çocuklarının etkilendiği görülmektedir.
Durak fındık gerek üretimde gerekse tedarik zincirlerindeki tüm aşamalarda kadının güçlenmesi ve cinsiyet eşitsizliklerinin ortaya koyduğu sorunların giderilmesi için çaba vermektedir. Fındık ürünü tarladan, sanayiye kadar her aşamada yoğun kadın emeğinin bulunduğu bir üründür. Durak Fındık çoğunluğu kadın işçilerden oluşan çalışanlarıyla “Anadolu Kadın Dostu Şirketi” ödülüne layık görülmüştür. Şirket yalnızca kendi bünyesinde çalışan kadınlar değil, üretici ve tarım işçisi kadınlarla da önemli çalışmalar yürütmektedir. Şirket toprak sahibi olmasalar bile üretici ailelerindeki kadınların ve mevsimlik tarım işçisi kadınların desteklenmesi için çocuk işçiliği, zorla çalıştırma, ücretler ve kontratlar, sürdürülebilir tarım, sağlık, toplumsal cinsiyet eşitliği ve aile eğitimi gibi konularda yinelenen eğitimler düzenlemektedir. Yapılan araştırmalar ve saha gözlemleri annelerin eğitiminin çocuk işçiliğinin önlenmesinde önemli bir değişken olduğunu ortaya koymuştur. Durak fındık kız çocukların eğitime erişimi kadınların güçlenmesi alanında çalışmalarına büyük bir önem vermektedir.Amaç 8. İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme: Dünya üzerindeki küresel krizler bir yandan işsizliği ve ekonomik büyümenin durmasını tetiklerken diğer yandan insana yakışır koşullarda ve ücretlerle çalışmayı da engellemektedir.
Türkiye’nin en büyük yerli fındık ihracat şirketi olan Durak Fındık başta kendi bünyesinde çalışan işçiler olmak üzere tedarik zincirindeki diğer tüm paydaşların insana yakışır koşullarda ve ücretlerle çalışması için büyük bir çaba vermektedir. Bununla birlikte ihracat kapasitesi ile bölgesel ve ulusal manada ekonomik kalkınmaya önemli bir katkı sunmaktadır. Durak Fındık tedarik zincirinin ilk halkasında yer alan ürün hasadı sırasında insana yakışır koşullarda yaşama ve çalışma hedefine ulaşmak için fındık üreticilerine, tarım aracılarına, köy sorumlularına ve mevsimlik tarım işçilerine yönelik eğitimler vermektedir. Eğitimler; çalışma ve yaşam koşulları, sözleşme ve kontratlar, işçi hakları, çocuk işçiliği konularını kapsamaktadır. Durak Fındık tedarik zincirinde yer alan üretici gurubunda işçilerin çalışma kayıtlarını, çocuk işçiliğini, yaşam koşullarını ve çalışma şartlarını denetlemektedir. Şartların iyileştirilmesi için eğitimsel ya da ayni katkılarla üreticileri desteklemektedir.Amaç 8.7. Zorla çalıştırma ve çocuk işçiliğinin önlenmesi: 8.7 hedefi; zorla çalıştırmayı ortadan kaldırmak, modern köleliği ve insan ticaretini sona erdirmek ve çocuk askerlerin işe alınması ve kullanılması da dahil olmak üzere en kötü biçimlerdeki çocuk işçiliğinin yasaklanmasını ve ortadan kaldırılmasını sağlamak için acil ve etkili önlemler alınması ve 2025'e kadar her türden çocuk işçiliğine son verilmesini amaçlamaktadır.
Durak Fındık çocuk işçiliğinin önlenmesi hedefini yürütmüş olduğu tüm sürdürülebilirlik çalışmalarının merkezine koymaktadır. Zorla çalıştırma ve çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla fındık tedarik ettiği üretici gurubunun kayıt tutma pratiklerini geliştirmekte ve hasat döneminde saha ziyaretleri ve denetimler gerçekleştirmektedir. Bununla birlikte çocuk işçiliğini önlemek amacıyla 2018 yılından bu yana yürütmekte olduğu Her Çocuk Bir Dünya programı ile 5-15 yaş arası çocukların hasat boyunca tarım alanlarından uzakta güvenli ve sağlıklı koşullarda eğitim, sağlık ve bakım hizmetlere erişmelerini sağlamaktadır. Ayrıca Durak Fındık, gerek yerelde üretici ve köy sorumluları eğitimleri, gerekse gezici tarım işçisi ebeveynlere ve tarım aracılarına verilen eğitimlerle çocuk işçiliğinin yasal zeminini ve üreticilerin/ailelerin bu konudaki sorumluluklarını taraflara anlatmaktadır.
Gerek üreticilerle gerekse tarım işçileri ile sık sık görüşme, anket çalışması ve saha ziyaretleri gerçekleştirilerek çocuk işçiliğinin değişen dinamikleri ve eğitimsel ihtiyaçlar ortaya çıkarılmaktadır.Amaç 10. Eşitsizliklerin azaltılması: Kaynakların azaldığı nüfusun ise hızla arttığı dünyada gelir dağılımlarında ciddi bir eşitsizlik söz konusudur. Dünya üzerindeki en yoksul %10’luk dilimde yer alan insanlar küresel gelirden yalnızca %2 ila %7 arasında pay alabilmektedir. Küresel bir sorun olan gelir eşitsizliğinin azaltılması sürdürülebilir kalkınma için oldukça önemlidir. Çocuk işçiliği, en yoksul durumda olan çocukların gelecekte yüksek gelirli bir işte çalışma şanslarını ellerinden alan önemli bir sorundur. Yoksul ailelerin çocukları çalışmak zorunda olduğundan eğitime erişememekte ve gelecekte düşük gelirli işlerde çalışmak zorunda kalmaktadır.
Durak Fındık eşitsizliklerin azaltılması için başta çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla hasat döneminde çocukların nitelikli eğitime erişimlerini sağlayıcı çalışmalar yürütmektedir. Durak Fındık Türkiye’deki en yoksul ve en dezavantajlı guruplardan biri olan mevsimlik tarım işçilerine ve bilhassa çocuklarına yatırım yaparak eşitsizliklerin giderilmesine katkı sunma çabasındadır.Amaç 13. İklim eylemi: Dünya üzerindeki hemen her ülke iklim değişikliklerinden etkilenmektedir. Küresel ısınma, sel felaketleri ve kuraklık insan sağlığını ve tüm ekolojik yaşamı derinden etkilemektedir. İklim değişikliklerinin su ve gıda krizine yol açacağı ve bu durumdan yine en çok en yoksul durumdakilerin etkileneceği düşünülmektedir. İklim değişiklikleriyle mücadele etmek küresel bir çaba gerektirmektedir. Fındık ürünü ve Karadeniz bölgesi de iklim değişikliklerinden oldukça etkilenmiştir. Bu durum hem gıdanın güvenliğini ve geleceğini hem de insanların sağlığını ve geleceğini tehdit etmektedir. Son yıllarda yaşanan sel ve don felaketleri ürün kaybına neden olmaktadır. Sel felaketleri en yoksul durumda olan ve çadırlarda konaklamakta olan gezici tarım işçilerini de oldukça olumsuz biçimde etkilemektedir.
Amaç 15. Karasal yaşam: Karasal alanlar temel yaşam kaynaklarımızın büyük bir kısmına ev sahipliği yapmaktadır. Ancak insan eliyle yapılan müdahaleler ve iklim değişiklikleri sebebiyle ekilebilir araziler, bitki ve hayvan çeşitlilikleri gün geçtikçe azalmaktadır. Durak Fındık, tedarik zincirindeki fındık üreticilerine ekilebilir arazilerin korunması, orman arazilerinin tahrip edilmemesi, biyolojik çeşitliliğin korunması ve organik tarım konularında eğitim ve danışmanlık hizmeti vermektedir. |